Na onderzoek van Isso, het kennisinstituut van de installatiewereld, was de kritiek op de installateurs niet mals. Zo zouden installateurs de bestaande wet- en regelgeving voor legionellapreventie niet naleven en is de aandacht van de installatiebranche vooral op warmwaterinstallaties gericht geweest.
ISSO startte afgelopen zomer een grootschalig onderzoek naar legionellapreventie, onder de naam ‘Drinkwater veiligheid’. Afgelopen september kwam het kennisinstituut voor installatietechniek met de conclusies. Die logen er niet om. Volgens ISSO zijn meer besmettingen te voorkomen wanneer ontwerpers, bouwbedrijven, installateurs en beheerders van risicovolle installaties de bestaande wet- en regelgeving voor legionellapreventie naleven. Daarnaast blijkt dat maar liefst driekwart van alle gebouwen die in Nederland als risicovol worden bestempeld, op een bepaald moment een legionellabesmetting in de installaties heeft. Zowel installateurs als adviseurs hebben jarenlang hun aandacht vooral gericht op warmwaterinstallaties. Dat legionella toch welig tiert in koudwaterleidingen komt door ongewenste opwarming van koud water. Dit gebeurt wanneer leidingen door warme leidingschachten lopen of te dicht naast verwarmingsleidingen liggen. Dit probleem wordt vaak al in het ontwerp gecreëerd.
Praktijk
Een hard oordeel. Toch vindt hij bijval bij branchegenoten. Pascal Lagrand, account manager bij HG Ulfima: “Wij willen niet zeggen dat er per definitie veel onbekendheid is bij ontwerpers, bouwbedrijven, installateurs en beheerders op het gebied van wet- en regelgeving, maar helaas komen we in de praktijk nog steeds dingen tegen die echt niet kunnen. Denk hierbij aan de aanleg van een nieuwe drinkwaterinstallatie, waar de waterleiding nog steeds de cv-leiding kruist. En dit is nog maar één voorbeeld.”
Het zou volgens hem te makkelijk zijn om te zeggen dat dit altijd zo gaat. Wel merkt hij op dat de huidige bouw door de diversiteit aan installaties - die ook nog eens op diverse disciplines afgestemd moet worden - en de daarbij horende werkdruk het erg lastig maakt. Lagrand: “Dit is dan ook iets wat in de praktijk niet altijd blijkt te lukken. Verder is het zo dat doordat we energiezuinig ontwerpen en bouwen, we hiermee een hoop warmte binnen het gebouw houden. Erg energiebewust, maar tevens ligt hier ook het grote gevaar op de legionella risico’s. De ruimte-temperaturen liggen erg hoog, wat de ideale broedplaats is voor deze gevaarlijke bacterie.”
Dweilen
Er wordt voor het ontwerp verwezen naar de bestaande wet- en regelgeving en het hierbij horende legionellabeheer. Uiteraard is het zo dat alles begint met het juiste ontwerp en aanleg volgens wet- en regelgeving van de drinkwaterinstallatie. Maar het probleem blijft dat er in het drinkwater bacteriën en virussen zitten, waaronder ook de legionellabacterie. Het drinkwater mag bij binnenkomst van een pand niet meer dan de wettelijke normering van honderd kolonie vormende eenheden bevatten. Maar door opwarming, stilstand, voeding en/of biofilm kan de bacterie in de achterliggende drinkwaterinstallatie snel uitgroeien tot gevaarlijke concentraties en meer dan honderd kolonie vormende eenheden bereiken. De legionellarisico’s zijn hiermee erg hoog en het beheer neemt een hoop tijd en kosten met zich mee. In deze situaties is het legionellabeheer bijna letterlijk dweilen met de kraan open.
Beheersing
Lagrand: “Er is te veel onwetendheid als het gaat om fysische technieken, zoals ultrafiltratie, die direct inzetbaar zijn, waarmee je de binnenkomst van bacteriën en virussen juist voorkomt en hiermee de legionellarisico’s beperkt. Deze worden nu dan ook te weinig in de ontwerpfases en bijvoorbeeld in een bestek van nieuwbouw opgenomen. Hiermee wordt het probleem na oplevering van de drinkwaterinstallatie verlegd naar de eindgebruiker en zijn er vaak al de nodige problemen en faalkosten mee gemoeid, waarmee de investering van deze techniek niet of lastig meer te doen is.” Fysische technieken zoals ultrafiltratie mogen direct bij zowel zorgplichtige als prioritaire installaties en zowel bij nieuwbouw als bestaande bouw ingezet worden. De inzet van deze technieken hebben een grote meerwaarde, vindt Lagrand. “Er is een betere beheersing op de legionellarisico’s en er is een beheersbare drinkwaterinstallatie. Tevens brengt deze techniek ook een welkome besparing met zich mee, zodat de investering zichzelf in de regel binnen twee tot drie jaar terugbetaald. Denk hierbij aan lagere energiekosten, waterbesparing, minder manuren en een lagere slijtagelast.”